Apejuwe iro konsonanti
Iro konsonanti ni iro ti idiwo maa n wa fun eemi ti a fi gbe won jade.
A le pin iro konsonanti si ona wonyi;
- Ibi isenupe
- Ona isenupe
- Ipo alafo tan-an-na
Ibi isenupe: Eyi ni ogangan ibi ti a ti pe iro konsonanti ni enu. O le je afipe asunsi tabi akanmole.
Alaye lori ibi isenupe
IBI ISENUPE | KONSONANTI TI A PE | ISESI AFIPE |
Afeji-ete-pe | B, m | Ete oke ati ate isale pade-apipe akanmole ati asunsi pade |
Afeyin fetepe | F | Ete isale ati eyin oke pade afipe asunsi ati akanmole pade |
Aferigipe | T, d,s,n,r,l | Iwaju ahon sun lo ba erigi oke . afipe asunsi ati afipe akanmole |
Afaja ferigipe | J,s | Iwaju ahon sun kan erigi ati aarin aja enu. afipe ati afipe |
Afajape | Y | Aarin ahon sun lo ba aja enu. afipe asunsi ati akanmole |
Afafasepe | K, g | Eyin ahon sun lo kan afase .afipe asunsi ati akanmole |
Afafasefetepe | Kp, gb,w | Ete mejeji papo pelu eyin ahon kan afase . afipe asunsi ati afipe akanmole |
Afitan – an-na – pe | H | Inu alafo tan-an na ni a fi pe e |
Ona isenupe: Eyi toke si iru idiwo ti awon afipe n se fun eemi ti a fi pe konsonanti, ipo ti afase wa ati iru eemi ti afi gbe konsonanti jade.
Alaye lori ona isenupe
ONA ISENUPE | KONSONANTI TI A PE | IRU IDIWO TI AFIPE SE FUN EEMI |
Asenupe | B,t,d,k,g,p,gb | Konsonanti ti a gbe jade pelu idiwo ti o po julo fun eemi afase gbe soke di ona si imu awon afipe pade lati so eemi, asenu ba kan na ni eemi inu enu ro jade nigba ti a si |
Afunnupe | F,s,s,h | Awon afipe sun mo ara debi pe ona eemi di tooro, eemi si gba ibe jade pelu ariwo bi igba ti taya n yo jo |
Asesi | J | A se afipe po, eemi to gbarajo ni enu jade yee bi awon afipe se si sile |
Aranmu | M,n | Awon afipe pade lati di ona eemi, afase wale, ona si imu le, eemi gba kaa imu jade |
Arehon | R | Ahon kako soke ati seyin, abe iwaju ahon fere lu erigi, eemi koja lori igori ahon |
Afegbe-enu-pe | I | Ona eemi se patapata ni aarin enu, eemi gbe egbe enu jade |
Aseesetan | W,y | Awon afipe sun to ara, won fi alafo sile ni aarin enu fun eemi lati jade laisi idiwo |
Ipo tan-an-na: ibi alafo tan-an-na ni a fi n mo awon iro konsonanti akunyun ati aikunyun.
Alaye ni kikun
IRO KONSONANTI | ALAYE | |
Konsonanti akunyun | D,j,gb,m,n,r,l,y,w | Awon konsonanti ti a gbe jade nigba ti alafo tan-an-na wa ni ipo ikun, eemi kori Aaye koja,eyi fa ki tan-an-na gbon riri |
Konsonanti aikunyun | P,k,f,s,s,h,t | Eyi ni awon konsonanti ti a gbe jade nigba ti alafo tan-an-na wa ni ipo imi eemi ri aaye gba inu alafo yii koja woo rowo |
ATE IRO KONSONANTI
Ona isenupe | Afeji-
Etepe |
Efeyin-
fetepe |
Aferi-gipe | Afaja- ferigipe | Afaja-pe | Afafa-
sepe |
Afafaseu
Fetepe |
Afitan-an-na pe | |
Asenupe | Akunyun | B | D | G | Gb | ||||
Aikunyun | T | K | Kp | ||||||
Afunnupe | Aikunyun | F | S | S | H | ||||
Asesi | Akinyun | Dz | |||||||
Aranmu | Akinyun | M | N | ||||||
Arehon | Akinyun | R | |||||||
Afegbe-
Enupe |
Akunyun | I
I |
|||||||
Aseesetan | Akunyun | J | W |
See also
EKO LORI IGBADUN TI O WA NINU LITIRESO ALOHUN
ITESIWAJU LORI EKO IRO EDE YORUBA
Building & maintaining an elearning portal is very expensive, that is why you see other elearning websites charge fees. Help to keep this learning portal free by telling mum or dad to donate or support us. Thank you so much. Click here to donate